POMORSKA RADA OŚWIATOWA

17. posiedzenie Pomorskiej Rady Oświatowej odbyło się odbyło się 11 marca 2024 r. w Polskiej Filharmonii Bałtyckiej im. Fryderyka Chopina w Gdańsku

Posiedzenie Rady miało charakter otwartej debaty nad kierunkami oczekiwanych zmian w edukacji. W posiedzeniu udział wzięli reprezentanci środowiska oświatowego z całego województwa pomorskiego: nauczyciele i dyrektorzy szkół, samorządowcy, rodzice, uczniowie oraz działacze organizacji społecznych.

Wśród zaproszonych gości znaleźli się m.in. Ministra Edukacji Barbara Nowacka, Wojewoda Pomorska Beata Rutkiewicz, Prezes Związku Nauczycielstwa Polskiego Sławomir Broniarz i Pomorski Kurator Oświaty Grzegorz Kryger.

W wystąpieniu otwierającym posiedzenie Rady jej Przewodniczący, Marszałek Województwa Pomorskiego Mieczysław Struk przedstawił nakreślone przez Radę w 2023 r. kierunki oczekiwanych zmian w edukacji, podkreślając znaczenia poczucia bezpieczeństwa oraz równowagi każdego ucznia w funkcjonowaniu zarówno emocjonalnym, jak i fizycznym.

W swoim wystąpieniu Przewodniczący Rady stwierdził, że pomoc psychologiczno-pedagogiczna w szkole powinna przebiegać dwutorowo: jako system wsparcia dzieci i młodzieży w kryzysie z jednej strony, ale także jako stałe działania i zajęcia kształtujące kompetencje emocjonalne i społeczne.

Oświata w rzeczywisty sposób winna gwarantować dzieciom i młodzieży równe traktowanie oraz poszanowanie ich godności i praw. Powinna zapewniać im dostęp do obiektywnej wiedzy o ich rozwoju w zakresie biologii, psychologii i seksualności. Wiedza ta przede wszystkim winna wzmacniać dzieci i młodzież w dokonywaniu świadomych wyborów w oparciu o zrozumienie i odpowiedzialne zachowania w odniesieniu zarówno do siebie, jak i do innych.

Kształcenie w szkole winno służyć rozwijaniu kompetencji kluczowych uczniów. W podstawach programowych należy dokonać niezbędnych zmian poprzez odejście od dominującego przekazu wiedzy i kształtowania umiejętności odtwórczych na rzecz kształtowania przede wszystkim kompetencji poznawczych, komunikacyjnych, społecznych, w tym obywatelskich i zawodowych oraz kompetencji kulturowych.

Dla zapewnienia właściwych warunków rozwoju uczniów i pracy nauczycieli konieczna jest rzeczywista autonomia szkoły. Wspólnocie szkolnej należy zapewnić możliwość podejmowania suwerennych działań opartych na rozpoznanych, jak i antycypowanych potrzebach zarówno uczniów, jak i społeczności, w której szkoła funkcjonuje. Rzeczywista autonomia szkoły oraz zaufanie do dyrektorów, nauczycieli i uczniów spowoduje ich większe zaangażowanie i efektywność w działaniach na rzecz rozwoju zarówno uczniów, jak i szkoły.

Autonomiczny dyrektor odpowiedzialny za jakość pracy i rozwój szkoły winien posiadać realne narzędzia do kształtowania takiej organizacji pracy szkoły, która odpowiadać będzie oczekiwaniom wspólnoty szkolnej – uczniom, nauczycielom, rodzicom.

Respektowania wymaga także zasada samodzielności w zarządzaniu i pełna odpowiedzialność samorządów za edukację.

Wojewoda Pomorska Beata Rutkiewicz w swej wypowiedzi, zwróciła uwagę na społeczne znaczenie edukacji, budującej kapitał społeczny i będącej fundamentem rozwoju we wszystkich jego aspektach. Edukacja powinna być najważniejsza dla każdego. Zaniechanie starań o jej naprawę nieuchronnie prowadzi do pogorszenia warunków życia całego społeczeństwa.

Ministra Edukacji Barbara Nowacka, zwracając się do uczestników posiedzenia, podkreśliła, że oświata wymaga głębokich ale i rozważnych zmian. Trzeba na nowo spojrzeć na cele edukacji, a w tym na dobro ucznia i rolę nauczyciela. Zmiany te powinny opierać się zarówno na potrzebach całego środowiska szkolnego, jak i na współczesnym stanie wiedzy o procesach rozwojowych człowieka i warunkach im sprzyjających. Zmiany wymagają także zasady finansowania oświaty, aby odpowiadały one realnym wydatkom na edukację, w tym także na wynagrodzenia nauczycieli.

Prezes Związku Nauczycielstwa Polskiego Sławomir Broniarz zwrócił uwagę na deprecjację zawodu nauczyciela, na brak przejrzystych regulacji dla tej grupy zawodowej, na zwiększanie zadań nauczycieli bez właściwej rekompensaty wynagrodzenia i traktowanie nauczycieli jako pracowników od wszystkiego. Stwierdził, że obecny kryzys kadry nauczycielskiej wymaga wprowadzenia standardów pracy (w tym zmniejszenia liczebności klas) i wynagradzania nauczycieli czy standardów przygotowania do zawodu.

Członkowie Pomorskiej Rady Oświatowej zwrócili uwagę, że w myśleniu o zmianach w edukacji należy mieć na uwadze: autonomię szkoły, potrzebę dialogu społecznego, kluczową rolę nauczyciela, wyzwania przyszłości, aktualne badania i stan wiedzy naukowej, relacje w środowisku szkolnym i społeczny obraz szkoły, zwiększenie atrakcyjności zawodu nauczyciela.

Ponadto o aktualnych problemach w oświacie wypowiedzieli się dyrektorzy szkół i przedszkoli (elastyczne wymagania wobec szkół, mniej regulacji prawnych, autonomia w wyborze treści nauczania, przestrzeń dla realizacji projektów edukacyjnych, religia w szkole, liczba uczniów w klasach), przedstawiciele jednostek samorządu terytorialnego (zwiększenie subwencji oświatowej, wsparcie samorządów w remontach obiektów szkolnych, nieprawidłowości w finansowaniu szkół niepublicznych, liczba dzieci w oddziałach przedszkolnych).

Zabierając głos na zakończenie posiedzenia Rady, Ministra Edukacji Barbara Nowacka podkreśliła, że przygotowywana reforma edukacji poprzedzona będzie przeprowadzeniem badań, konsultacjami społecznymi i pilotażem.

Zamykając posiedzenie Pomorskiej Rady Oświatowej, Marszałek Województwa Pomorskiego Mieczysław Struk wyraził przekonanie, że debata ta to początek przywracania demokratycznego, otwartego i prospołecznego charakteru edukacji.

16. posiedzenie Pomorskiej Rady Oświatowej odbyło się odbyło się 14 czerwca 2023 r. w siedzibie Pomorskiego Centrum Edukacji Nauczycieli w Gdańsku

W trakcie posiedzenia członkowie Rady oraz zaproszeni goście omówili dwa główne zagadnienia.

Problem pogarszania się stanu zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży, który wymaga szczególnego zaangażowania od nauczycieli, pedagogów i dyrektorów szkół. W tej części obrad pani Agnieszka Kapała-Sokalska, Członkini Zarządu Województwa Pomorskiego, przedstawiła nowe, wdrażane w województwie pomorskim, rozwiązania systemowego wsparcia zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży.

W drugiej części obrad zebrani dali wyraz ocenie obecnego stanu edukacji oraz sformułowali  postulaty odnośnie koniecznych zmian w edukacji. Uczestnicy obrad wskazali na:

  • konieczność decentralizacji systemu oświaty oraz zagwarantowania szkołom autonomii, a samorządom samodzielności w zarządzaniu nimi,
  • potrzebę zwiększenia poziomu finansowania zadań oświatowych oraz podniesienia wynagrodzeń nauczycieli,
  • nieadekwatność obowiązujących podstaw programowych i wymagań edukacyjnych stawianych uczniom do współczesnych wyzwań i potrzeb rozwojowych dzieci i młodzieży, co powinno być pilnie zmienione,
  • potrzebę demokratyzacji szkoły i jej otwartości na różnorodność,
  • wymagającą pilnych działań zapaść w kształceniu przyszłych nauczycieli wynikającą z braku zainteresowania podejmowaniem przez młodzież studiów pedagogicznych.

Członkowie Rady postanowili opracować i przyjąć w trybie obiegowym stanowisko uwzględniające omawiane zagadnienia.

15. posiedzenie Pomorskiej Rady Oświatowej odbyło się 25 października 2022 r. w Sali Niebo Polskie Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego

Posiedzenie Rady miało szczególny charakter – połączone było z uroczystą galą konkursu „Nauczyciel Pomorza”, w trakcie której przyznany został tytuł „Nauczyciel Pomorza Roku 2022” oraz wręczone nagrody i wyróżnienia laureatom konkursu.

Po zakończeniu gali Rada przystąpiła do debaty o aktualnych wyzwaniach i pożądanym modelu edukacji. Wprowadzeniem do debaty było wystąpienie zaproszonego gościa, pana Marka Pleśniara, Członka Zarządu Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Kadry Kierowniczej Oświaty. Główne zagadnienia podjęte w trakcie debaty to: status zawodowy nauczycieli i przyczyny obniżającego się prestiżu tego zawodu, potrzeba dialogu społecznego wokół problemów oświaty, samorządność i podmiotowość wszystkich interesariuszy szkoły, potrzeba przemodelowania pracy szkoły do wymagań współczesnego świata.

Ponadto Rada uznała za konieczne przyjęcie stanowiska w sprawie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo oświatowe oraz niektórych innych ustaw.

14. posiedzenie Pomorskiej Rady Oświatowej odbyło się 18 maja 2022 r. w Sali Okrągłej im. Lecha Bądkowskiego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego

Obrady Rady w całości poświęcone były sytuacji dzieci i uczniów uchodźców z Ukrainy, którzy przyjęci zostali do szkół i placówek oświatowych w województwie pomorskim po zbrojnej napaści Rosji na Ukrainę 24 lutego 2022 r. Zarówno uczestniczący w obradach zaproszeni prelegenci, jak i członkowie PRO w swych wypowiedziach zwrócili uwagę na wiele różnych aspektów dotyczących objęcia uczniów z Ukrainy kształceniem, wychowaniem i opieką, przede wszystkim na wpływające na ich sytuację stany emocjonalne wywołane przeżyciami traumatyzującymi, barierę językową, prawnie nieuregulowaną kwestię opieki, brak dokumentów czy tymczasowość i zmiany miejsca pobytu.

Link do transmisji 14. posiedzenia Pomorskiej Rady Oświatowej: https://www.youtube.com/watch?v=xEvzX7NA3y8

Na podstawie wniosków sformułowanych podczas obrad Pomorska Rada Oświatowa w dniu 28 czerwca 2022 r. wystosowała apel do Ministra Edukacji i Nauki w sprawie kształcenia, wychowania i opieki nad dziećmi i młodzieżą z Ukrainy.

13. posiedzenie Pomorskiej Rady Oświatowej odbyło się 28 września 2021 r. – zdalne z wykorzystaniem aplikacji ZOOM

Przedmiotem obrad Rady były dwie kwestie: projekt programu: „Fundusze Europejskie dla Pomorza 2021-2027″ oraz problemy kadrowe w oświacie.

Członkowie Rady zapoznali się z przyjętym przez Zarząd Województwa Pomorskiego w sierpniu br. projektem programu „Fundusze Europejskie dla Pomorza 2021-2027″, który, jak zauważono, stwarza szanse sprostania przez nasz region najważniejszym współczesnym i przyszłym wyzwaniom w obszarze: bezpieczeństwa środowiskowego i energetycznego, bezpieczeństwa zdrowotnego i wrażliwości społecznej, edukacji i kapitału społecznego, gospodarki, rynku pracy, oferty turystycznej i czasu wolnego oraz mobilności i komunikacji.

Ponadto członkowie Rady w dyskusji i przyjętym stanowisku wyrazili zaniepokojenie powodowane informacjami o problemach z zapewnieniem kadry nauczycielskiej do prowadzenia zajęć w szkołach i placówkach. Jak podkreślili, brak szybkich działań, które przeciwdziałałyby tej sytuacji, może spowodować szkody trudne do naprawienia przez długi okres. Niestety, w ocenie zebranych, reakcją resortu oświaty na zaistniałą sytuację jest umniejszanie problemu i niepodejmowanie działań dla jego rozwiązania.

12. posiedzenie Pomorskiej Rady Oświatowej odbyło się 12 maja 2021 r. – zdalne z wykorzystaniem aplikacji ZOOM

Tematem posiedzenia była sytuacja uczniów z doświadczeniem migracji. Członkowie Rady zapoznali się z wynikami badań na temat kształcenia uczniów z doświadczeniem migracji w szkołach i placówkach województwa pomorskiego, z wyzwaniami i potrzebami uczniów i nauczycieli w tym zakresie, a także z działaniami regionalnych placówek doskonalenia nauczycieli ukierunkowanymi na wspieranie nauczycieli pracujących z tymi uczniami. Rada przyjęła stanowisko wyrażające potrzebę wdrożenia przez resort oświaty systemowych rozwiązań wspierających szkoły i placówki oświatowe oraz organy prowadzące w pracy z dziećmi i uczniami z doświadczeniem migracji.

11. posiedzenie Pomorskiej Rady Oświatowej odbyło się 21 grudnia 2020 r. – zdalne z wykorzystaniem aplikacji ZOOM

Na posiedzeniu omówiono sytuację w oświacie wywołaną stanem epidemii, w tym wskazano obciążenia zdrowotne dzieci, młodzieży i nauczycieli. Przedstawiano również stan prac nad regionalnym programem strategicznym w zakresie edukacji i kapitału społecznego w perspektywie roku 2030.

10. posiedzenie Pomorskiej Rady Oświatowej odbyło się 29 czerwca 2020 r. – zdalne z wykorzystaniem aplikacji ZOOM

Na posiedzeniu prowadzono dyskusję w ramach tematyki skupionej wokół wyzwań i problemów związanych ze zdalnym kształceniem oraz organizacją pracy szkół w okresie epidemii, a Rada przyjęła stanowisko w sprawie zdalnego kształcenia w okresie epidemii. Na posiedzeniu zostały także zaprezentowane założenia regionalnego programu strategicznego w zakresie edukacji i kapitału społecznego w perspektywie roku 2030.

9. posiedzenie Pomorskiej Rady Oświatowej odbyło się 9 grudnia 2019 r. w Centrum Edukacji Nauczycieli w Gdańsku.

Na posiedzeniu zostały zaprezentowane wnioski i rekomendacje wypracowane w ramach Pomorskiej Samorządowej Debaty Edukacyjnej w poszczególnych obszarach tematycznych:
• status zawodowy nauczycieli, system doskonalenia nauczyciel,
• specjalne potrzeby edukacyjne,
• kształcenie zawodowe,
• kształcenie ogólne,
• finansowanie zadań oświatowych, kompetencje organu prowadzącego a kompetencje nadzoru pedagogicznego.
Przedstawiono również stan prac nad Strategią Rozwoju Województwa Pomorskiego 2030, a także nowe obszary wsparcia w ramach RPO WP 2014-2020. Podczas posiedzenia miało też miejsce uroczyste wręczenie Certyfikatów Pomorskiego Programu Edukacji Morskiej dla szkół 8 szkół i placówek oświatowych z terenu Pomorza, które podjęły działania mające na celu włączanie edukacji morskiej do treści nauczania.

8. posiedzenie Pomorskiej Rady Oświatowej odbyło się 4 października 2019 r. w Gmachu Głównym Politechniki Gdańskiej przy ul. Narutowicza 11/12 w Gdańsku.

Podczas posiedzenia miała miejsce Pomorska Samorządowa Debata Edukacyjna.

7. posiedzenie Pomorskiej Rady Oświatowej odbyło się 17 kwietnia 2019 r. w sali „Niebo polskie” mieszczącej się w budynku Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego przy ul. Augustyńskiego 1 w Gdańsku.

Podczas posiedzenia zostały zaprezentowane wstępne wyniki badania pn. „Kondycja zawodowa pomorskiego nauczyciela”. Badanie to – obejmujące część ilościową i jakościową – realizowane było we współpracy Samorządu Województwa Pomorskiego z Uniwersytetem Gdańskim i Urzędem Statystycznym w Gdańsku. W części ilościowej badania przenalizowano 3798 ankiet wypełnionych przez nauczycieli, 12 889 ankiet wypełnionych przez uczniów i 11 590 ankiet wypełnionych przez rodziców – uzyskane dane spełniają założenia próby badawczej i pozwalają na stawianie wniosków odnoszących się do całego województwa. W drugiej części posiedzenia Pomorskiej Rady Oświatowej została przedstawiona informacja dotycząca wdrażania reformy edukacji. Podjęto również stanowisko w sprawie protestu nauczycieli.

6. posiedzenie Pomorskiej Rady Oświatowej odbyło się 19 czerwca 2018 r. w Centrum Edukacji Nauczycieli w Gdańsku.

Spotkanie poświęcone było edukacji obywatelskiej i samorządności uczniowskiej, która po konsultacjach z różnymi środowiskami uznana została za jeden z priorytetowych obszarów naszej regionalnej polityki edukacyjnej. W związku z przekonaniem o konieczności zapewnienia każdemu uczniowi pomorskiej szkoły optymalnych warunków rozwoju oraz dbałości o jakość edukacji, która jest świadectwem odpowiedzialnego myślenia zarówno władz samorządowych, jak i wszystkich partnerów społecznych, Pomorska Rada Oświatowa zainicjowała prace nad Pomorskim Paktem na Rzecz Edukacji.

5. posiedzenie Pomorskiej Rady Oświatowej odbyło się 20 października 2017 r. w Centrum Edukacji Nauczycieli w Gdańsku.

Dyskusja poświęcona była kondycji zawodowej pomorskiego nauczyciela. Przedstawiono wstępne wyniki badań przeprowadzonych wśród pedagogów naszego regionu, zainicjowanych przez Departament Edukacji i Sportu oraz regionalne placówki doskonalenia nauczycieli, prowadzonych przy współpracy z Uniwersytetem Gdańskim. Zastanawiano się, co naszych pedagogów motywuje, a co ogranicza oraz czego od nauczycieli się oczekuje. Zainicjowano prace nad modelem pomorskiego nauczyciela – przygotowanego zarówno do tego, by zmierzyć się z trudnymi wyzwaniami obecnych czasów, jak i do tego, by aktywnie wspierać uczniów wchodzących w zawodowe i społeczne życie.

4. posiedzenie Pomorskiej Rady Oświatowej odbyło się 10 maja 2017 r. w Sali Jazzowej Polskiej Filharmonii Bałtyckiej w Gdańsku.

Dyskusja w całości poświęcona była wyzwaniom związanym z wdrażaniem reformy oświaty na Pomorzu, w szczególności dotyczącym przygotowania nowej organizacji kształcenia, dostosowania infrastruktury szkół i placówek oświatowych do nowej struktury szkolnej, a także ruchu kadrowego nauczycieli i zatrudnionych w szkołach pracowników administracji i obsługi.

3. posiedzenie Pomorskiej Rady Oświatowej odbyło się 3 listopada 2016 r. w Polskiej Filharmonii Bałtyckiej w Gdańsku.

Prezentacje:

2. posiedzenie Pomorskiej Rady Oświatowej odbyło się 6 czerwca 2016 r. w Auli Zespołu Szkół Łączności im. Obrońców Poczty Polskiej w Gdańsku.

Prezentacje:

1. posiedzenie Pomorskiej Rady Oświatowej odbyło się 8 lutego 2016 r. w Polskiej Filharmonii Bałtyckiej w Gdańsku.

24 lutego 2014 roku Sejmik Województwa Pomorskiego powołał, na podstawie art. 48 ust.1 i art. 49 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty, pierwszą, i jak do tej pory jedyną tego typu radę w Polsce o zasięgu wojewódzkim.

Znacząca rola edukacji w rozwoju społeczno-gospodarczym regionu i jego mieszkańców znalazła swoje odzwierciedlenie zarówno w przyjętych dokumentach strategicznych określających najważniejsze kierunki działań na najbliższe lata: Strategii Rozwoju Województwa Pomorskiego 2020, jak i w wynegocjowanym z Komisją Europejską Regionalnym Programie Operacyjnym Województwa Pomorskiego na lata 2014-2020. Praca Pomorskiej Rady Oświatowej może stać się istotnym wsparciem dla efektywnego wdrożenia zapisów dokumentów programowych oraz ważnym elementem budowania dobrej pomorskiej edukacji. Uchwała nr 792/XXXVII/14 Sejmiku Województwa Pomorskiego z dnia 24 lutego 2014 roku w sprawie powołania Pomorskiej Rady Oświatowej.

20 maja 2014 roku Zarząd Województwa Pomorskiego w Uchwale nr 525/353/14 określił skład osobowy Pomorskiej Rady Oświatowej. Pierwsza Pomorska Rada Oświatowa liczyła 47 członków, a wśród nich: Członek Zarządu Województwa Pomorskiego, radni sejmiku Województwa Pomorskiego, Pomorski Kurator Oświaty, a także przedstawiciele Okręgowej Komisji Egzaminacyjnej, Związku Gmin Pomorskich, Rady Rektorów Województwa Pomorskiego, jednostek samorządy terytorialnego, dyrektorów szkół i placówek oświatowych, rad rodziców, młodzieżowych rad działających przy jednostkach samorządu terytorialnego oraz związków pracodawców. Przewodniczącym Pomorskiej rady Oświatowej był pan Mieczysław Struk, marszałek województwa pomorskiego. Zgodnie z § 1 ust. 2 Uchwały nr 792/XXXVII/14 Sejmiku Województwa Pomorskiego kadencja Rady zakończyła się wraz z upływem kadencji Sejmiku Województwa Pomorskiego.

26 października 2015 roku Sejmik Województwa Pomorskiego podjął uchwałę nr 157/XIII/15 w sprawie powołania Pomorskiej Rady Oświatowej, tym razem już na czas nieokreślony. Następnie 25 stycznia Sejmik Województwa Pomorskiego uchwałą Nr 193/XVII/16 o zmianie uchwały w sprawie powołania Pomorskiej Rady Oświatowej wprowadził zmiany dotyczące zwiększenia liczby przedstawicieli pracodawców w Pomorskiej Radzie Oświatowej. Dzięki podjętym działaniom zapewniona została większa reprezentatywność środowiska pracodawców oraz włączono w prace Rady podmiot reprezentujący samorząd gospodarczy.

Celem powołania i funkcjonowania Rady jest opiniowanie podstawowych kierunków polityki oświatowej w regionie. Uspołecznienie procesu podejmowania kluczowych decyzji w obszarze edukacji jest elementem prowadzonego w naszym regionie dialogu edukacyjnego. Dialog ten, i związany z nim rozwój współpracy różnych instytucji oraz środowisk oświatowych, służą poprawie spójności edukacyjnej regionu, a tym samym przyczyniają się do podnoszenia jakości pomorskiej edukacji. Rzetelna rozmowa o kondycji pomorskich szkół, o potrzebach uczniów, rodziców i nauczycieli, o odpowiedzialności samorządów za jakość kształcenia w prowadzonych przez nie placówkach oświatowych jest szczególnie ważna w dobie przeprowadzanych i planowanych zmian w polskim systemie oświaty. Praca Pomorskiej Rady Oświatowej wspierała będzie również działania służące efektywnemu wydatkowaniu dedykowanych edukacji środków w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Pomorskiego na lata 2014-2020.

Uchwałą nr 89/111/16 z dnia 28 stycznia 2016 roku Zarząd Województwa Pomorskiego ustalił skład osobowy Pomorskiej Rady Oświatowej. Natomiast następującymi aktami prawnymi dokonano zmian w składzie Rady:

Obecnie działająca Pomorska Rada Oświatowa liczy 35 członków, a jej przewodniczącym jest Marszałek Województwa Pomorskiego. Do pracy w Radzie zaproszeni zostali przedstawiciele różnych środowisk, w tym osoby reprezentujące dyrektorów szkół, uczniów i rodziców, a także lokalnych władz samorządowych, związków zawodowych, organizacji pozarządowych, organizacji pracodawców, środowiska akademickiego oraz mediów. W posiedzeniach Rady biorą także udział zaproszeni goście, będący ekspertami w obszarach związanych z podejmowanymi tematami.